Tradycje nauczania niesłyszących na Pomorzu i Kujawach sięgają XIX wieku. W lipcu 1871r. w Bydgoszczy nauczyciel szkoły publicznej Wilhelm Schmidt otworzył prywatną szkołę dla głuchoniemych. Początkowo uczyło się tam 10 uczniów, ale wkrótce ich liczba wrosła do 22. Większość uczniów wywodziła się z uboższej części społeczeństwa, stąd powstały wątpliwości w sens istnienia prywatnej placówki.
W 1874r Wilhelm Schmidt uzyskał od władz Prowincji oraz Urzędu Miasta w Bydgoszczy dofinansowanie na utrzymanie szkoły. Dzięki temu byt szkoły został zagwarantowany, a liczba uczniów wzrosła do 26.
W 1876r. z powodu utraty wzroku nauczyciel Wilhelm Schmidt musiał zrezygnować z funkcji dyrektora. Ku jego wielkiej satysfakcji szkołę przejął Urząd Prowincjonalny, co umożliwiło dalsze funkcjonowanie szkoły. Nowym dyrektorem został Franz Lehmann, który wcześniej pracował jako nauczyciel w ośrodku dla głuchoniemych w poznańskiej prowincji. W 1877r. szkołę przejmuje Sejmik Prowincjonalny – odtąd szkoła nosi nazwę Prowincjonalny Ośrodek dla Głuchoniemych.
W roku 1880 do placówki uczęszczało 45 uczniów, którzy uczyli się w 5-ciu klasach. Zatrudnionych było 4 nauczycieli oraz jedna nauczycielka szkoły przemysłowej.
Po śmierci Franza Lehmanna dyrektorem został mianowany najstarszy stażem nauczyciel Otto Nordmann. W trakcie jego urzędowania rozbudowano placówkę. Koniec rozbudowy zakończył się w 1896r. w momencie utworzenia ósmej klasy w ósmym roku szkolnym i zatrudnienia ósmego nauczyciela.
W 1896r. ośrodek uzyskał pozwolenie na przeprowadzenie egzaminów na nauczyciela głuchoniemych. W 1897r. została zatrudniona nauczycielka jako dziewiąty pracownik dydaktyczny.
W latach 1908/09 powiększono ośrodek poprzez dobudowanie skrzydła. Zamiast małych pierwotnie przeznaczonych do celów mieszkaniowych pokoi do dyspozycji placówki przeznaczono wystarczająco duże i jasne sale lekcyjne. W sumie szkoła posiadała aulę, 9 sal lekcyjnych oraz salę gimnastyczną.
W 1913 roku w Prowincjonalnym Ośrodku dla Głuchoniemych nauczanych przez dyrektora oraz 8 nauczycieli było 83 uczniów w ośmiu klasach.
Placówka nie dysponowała internatem. Przy 50 000 mieszkańców w 1900 roku zakwaterowanie uczniów w odpowiednich (stosownych) rodzinach zastępczych nie sprawiało żadnych problemów.
Poniższe dane przedstawiają liczbę uczniów i pracowników dydaktycznych
w Prowincjonalnym Ośrodku dla Głuchoniemych.
1887 - 51 uczniów/ 6klas/ 7 nauczycieli
1900 - 75 uczniów/ 8 klas/ 9 nauczycieli
1903 - 80 uczniów/ 8 klas/ 9 nauczycieli
1917 - 89 uczniów/ 8 klas/ 9 nauczycieli
Do 1920 roku placówką kierują dyrektorzy o niemieckim pochodzeniu.
W lutym 1920 roku nominacje na dyrektora zakładu otrzymuje Polak - Roman Fischbach. W tym czasie zakład liczył 70 uczniów i uczennic oraz sześciu nauczycieli. Mimo, że większość dzieci była pochodzenia polskiego, naukę po polsku rozpoczęto dopiero w 1922 roku. W szkole obowiązywała oralna metoda nauczania.
W sierpniu 1922r. zakład dla głuchych przeniesiono z Bydgoszczy do Kościana, a budynek został oddany do użytku jako kolejne budynki Bydgoskiego Ośrodka dla Niewidomych.
Po zajęciu Bydgoszczy przez niemieckie oddziały w 1939r. utworzono na kilka lat niemiecką szkołę dla niesłyszących. Po likwidacji Szkoły dla Głuchoniemych w Wejherowie, Niemcy zorganizowali niemiecką szkołę dla głuchoniemych w Bydgoszczy. Cały sprzęt szkoły wejherowskiej wywieziono do Bydgoszczy. Kierownikiem szkoły w Bydgoszczy został nauczyciel Bruno Lewandowski, który miał powiązania z Niemcami przed wojną. W pierwszych dniach okupacji ożenił się z Niemką, u której mieszkał przed wojną i przyjął obywatelstwo niemieckie, zmieniając nazwisko na Lenhardt. Po wojnie odbył karę więzienia w Polsce, a następnie w roku 1947 wyjechał do NRF.
W tej szkole pracował również jako nauczyciel Teofil Lisakowski, który po wojnie został zrehabilitowany i ponownie podjął pracę w szkole dla głuchych w Wejherowie.
Ponownie placówkę kształcącą dzieci niesłyszące na Pomorzu powołano w 1946 roku, przeznaczając na ten cel zespół pałacowo – parkowy w Ostromecku. Obiekty pałacowe wymagały jednak remontu, stąd otwarcie placówki nastąpiło 1 marca 1947 roku.
W roku 1947/48 zakład liczył 50 uczniów oraz 4 nauczycieli.
W początkowych latach obejmował szkołę podstawową, szkołę zawodową oraz gospodarstwo przyzakładowe. W szkole zawodowej młodzież przygotowywała się do zawodów: krawiec, szewc i cholewkarz. Trudności lokalowe powodują, iż szkoła zawodowa ulega likwidacji z końcem roku szkolnego 1964/65.
Z początkiem lat 70 – tych w ramach zakładu działają już tylko dwie jednostki organizacyjne, tj. szkoła podstawowa i internat. W roku szkolnym 1978/79 pracowało 3 nauczycieli oraz kształciło się 24 wychowanków.
Władze oświatowe, podejmując decyzje o utworzeniu w zespole pałacowo-parkowym w Ostromecku zakładu dla dzieci głuchych, określiły tę siedzibę jako tymczasową. Pierwotne pomieszczenia szkoły znajdowały się w XVIII – wiecznym pałacu myśliwskim i nie odpowiadały podstawowym warunkom bezpieczeństwa. Mimo to zajęcia w pałacu odbywały się do 1983 roku.
Część pomieszczeń klasowych rozrzucona była również w budynkach mieszkalnych na terenie wsi. W 1977 roku oddano do użytku nowy budynek szkoły, który przejął klasy rozrzucone po Ostromecku. Natomiast uczniowie z zamkniętego pałacu myśliwskiego podjęli naukę w Rafie, wsi oddalonej o 15 km.
W trudnych warunkach funkcjonował również internat, który znajdował się w nowym pałacu, wybudowanym w XIX wieku. W 1986 roku decyzją Państwowej Inspekcji Pracy sypialnie na pierwszym piętrze wyłączono z użytkowania, co spowodowało duże zagęszczenie wychowanków na parterze (np. w jednej sypialni spało 30 dziewczynek).
Mimo trudnych warunków socjalno-bytowych panujących w Ośrodku, nauczyciele i wychowawcy z dużym zaangażowaniem starali się stworzyć właściwe warunki do nauki i wypoczynku swoim wychowankom. Dbano o właściwy wystrój sal, starano się utrzymywać stałe kontakty z domami rodzinnymi podopiecznych. Jednocześnie dyrekcja Ośrodka, pracownicy i rodzice jak i przedstawiciele Polskiego Związku Głuchych stale apelowali do władz o zainteresowanie się losami niesłyszących dzieci z Ostromecka.
Sierpień 1990r. zamyka ten etap w dziejach Ośrodka. Placówkę przeniesiono do Bydgoszczy. Niesłyszące dzieci ulokowano tym razem w budynku po Hotelu Ochotniczych Hufców Pracy na peryferiach miasta. Pomieszczenia zbyt ciasne jak na potrzeby tego typu placówek przez 3 lata pełnią rolę izb lekcyjnych i sypialń.
Świadomość, iż wkrótce wychowankowie zamieszkają w nowoczesnym budynku, pozwala wytrwać gronu pedagogicznemu i rodzicom w oczekiwaniach na przeprowadzkę. Bowiem od 1989r. ruszyła budowa nowego Ośrodka w bydgoskiej dzielnicy Fordon.
WRZESIEŃ 1993r. – w sobotnie południe 25 września dokonano uroczystego otwarcia nowoczesnego obiektu Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Głuchych. Przybyli liczni goście, pedagodzy, rodzice i sympatycy Ośrodka. Uroczystość wieńcząca obchody otwarcia Ośrodka odbyła się 7 października. W tym dniu ksiądz arcybiskup Henryk Muszyński poświęcił nową placówkę.
Szczęśliwy finał to zasługa wielu ludzi oddanych niesłyszącym dzieciom – pedagogów, rodziców, osób związanych z Ośrodkiem, a także przedstawicieli PZG z Prezes Stefanią Kielińską na czele. Od 1972 roku redaktor Mirosław Twaróg konsekwentnie na łamach lokalnej prasy opisywał dramatyczną sytuację panującą w Ostromecku.
W latach 80 – tych pojawili się wychowankowie: Daniel Milewski, Agnieszka Brodalka, Krzysztof Cyrankiewicz, Marek Szumka, których rodzice, a nawet dziadkowie podjęli starania o utworzenie nowego Ośrodka. Ta grupa ludzi zwróciła się w 1989r. o pomoc do ówczesnego posła – Andrzeja Wybrańskiego, którego działania doprowadziły do przyjazdu do Ostromecka Ministra Edukacji Narodowej, profesora Henryka Samsonowicza. Wstrząśnięty warunkami panującymi w pałacu, obiecał pomoc finansową, która pozwoliłaby na dalsze prowadzenie prac budowlanych w nowym budynku w dzielnicy Fordon. Minister pamiętał o złożonej obietnicy i pieniądze zaczęły napływać.
Obecnie w Ośrodku funkcjonują szkoły kształcące dzieci i młodzież na poziomach:
Wczesne Wspomaganie Rozwoju Dziecka
Szkoła Podstawowa
Szkoła Branżowa Pierwszego Stopnia o profilach zawodowych:
- kucharz
- monter elektronik
- cukiernik
- krawiec
- pracownik pomocniczy obsługi hotelowej dla uczniów z dysfunkcją intelektualną
Technikum o profilach zawodowych:
- technik - elektronik,
- technik żywienia i usług gastronomicznych
- technik technologii odzieży
Liceum Ogólnokształcące
Szkoła Specjalna Przysposabiająca do Pracy dla uczniów z niepełno sprawnościami sprzężonymi
Szkoła Policealna o profilach zawodowych:
- technik informatyk
- florysta
Aktualnie w Ośrodku kształci się 180 uczniów z województwa kujawsko-pomorskiego i województw ościennych.
Przełomową datą w działalności naszego Ośrodka stał się dzień 1 stycznia 2005r., kiedy organem prowadzącym dla placówki został Samorząd Województwa Kujawsko-Pomorskiego. Dzięki płynącym z Urzędu Marszałkowskiego w Toruniu środkom finansowym Ośrodek z roku na rok zmieniał swoje oblicze. Począwszy od termomodernizacji, która objęła wszystkie budynki i zmieniła całkowicie wygląd zewnętrzny Ośrodka, a skończywszy na doposażeniu sal lekcyjnych i pomieszczeń internackich w nowy sprzęt i meble.
Kolejny etap rozbudowy placówki zakładał budowę warsztatów szkolnych kształcenia zawodowego, która miała rozpocząć się w 2018 roku. Zaplanowano uruchomienie nowych kierunków, których atrakcyjność powinna doprowadzić do zwiększenia liczby uczniów.
We wrześniu 2019 r. rozpoczęto budowę nowoczesnych warsztatów szkolnych w ramach projektu „Usłyszeć potrzeby”, mającego na celu wzmocnienie pozycji uczniów słabo słyszących i niesłyszących w ramach rozbudowy warsztatów zawodowych Kujawsko-Pomorskiego Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego nr 2 w Bydgoszczy w kontekście zwiększenia szans na rynku pracy.
Warsztaty - stan na Marzec 2020r.
Projekt współfinansowany jest z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2014-2020. Będzie to budynek połączony z pozostałym kompleksem Ośrodka. Ukończenie prac budowlanych zaplanowano na wrzesień 2020 r. Wiosną 2021 roku powinno zakończyć się wyposażanie warsztatów w meble i specjalistyczny sprzęt niezbędny do prowadzenia procesu dydaktycznego w zakresie ww. kierunków edukacji zawodowej i nowych jak:
- fryzjer
- technik usług kosmetycznych
- technik ogrodnik
- po raz pierwszy w Polsce technik dentystycznych dla niesłyszących
Rozpoczęcie zajęć dydaktycznych zaplanowano na wrzesień 2021 roku.